ไม่ว่าจะในประเทศไทยหรือประเทศอื่นๆ การมีอักษรและการเขียนเป็นสิ่งสำคัญที่สุดของการพัฒนาชุมชนและสังคม อักษรสร้างความสัมพันธ์และเชื่อมโยงผู้คนให้เข้าใจซึ่งกันและกันต่อไป นอกจากนี้อักษรยังมีความสำคัญต่อการเป็นตัวแทนของแต่ละชนชาติ ซึ่งเป็นเรื่องที่ควรรักษาไว้เสมอ
ในประเทศไทย จังหวัดระยองเป็นจังหวัดที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว เนื่องจากมีการสร้างอักษรที่มีลักษณะเฉพาะของเกาะติดทะเล ทำให้ระยองมีประวัติศาสตร์ที่น่าสนใจมากมาย
เรื่องราวของตัวอักษรระยองเริ่มต้นที่บ้านชาญฉาย ประมาณ 400 ปีก่อนคริสตกาล ด้วยการจัดกลุ่มคนเดินเรือเพื่อก่อตั้งชุมชน ชุมชนนี้ได้รับอิทธิพลจากชุมชนต่างๆของเกาะติดทะเลโดยเฉพาะจากสุโขทัย ที่มีการใช้อักษรปะละเดี่ยวในการเขียนเอกสารและเครื่องหมายต่างๆ เมื่อชุมชนบ้านชาญฉายพบปัญหาในการติดต่อสื่อสารกับชุมชนใกล้เคียง เพราะทางทะเลอุดมสมบูรณ์มีการประกอบการค้าอย่างใกล้ชิดระหว่างชุมชนต่างๆ เป็นอย่างมาก จึงส่งผลให้ชุมชนบ้านชาญฉายได้เริ่มพัฒนาและปรับปรุงอักษรของตนเองให้เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมจริงๆ
อักษรระยองที่อัพเดทขึ้นใช้ชื่อว่า อักษรล้านนาโบราณ ซึ่งเป็นลักษณะเดียวกับอักษรพม่า โปรตุเกส และอินเดีย โดยมีจุดที่แตกต่างกันก็คือ อักขระที่เป็นเครื่องหมายเดี่ยว ซึ่งสามารถอ่านแยกได้ที่มั่นและขยายออกเป็นหลายเมื่อเทียบกับอักษรพม่า เนื่องจากอักษรสำหรับการเขียนทะเบียนและการค้าขายในชุมชนบ้านชาญฉาย อาจต้องการตัวอักษรที่ชัดเจนและถูกต้องที่สุดเพื่อป้องกันการเกิดความเข้าใจผิด
อักษรระยองในยุคอิสระภาพ ได้รับการพัฒนาและปรับปรุงมากยิ่งขึ้น ด้วยความสามารถในการเขียนและอ่านของประชาชนที่ยังไม่ถึงระดับมหาชน ถ้าเทียบกับอักษรพัทลุง อักษรระยองมีจุดเด่นที่สามารถใช้งานได้กับระดับสารคดีมากกว่า อักษรพัทลุงมักใช้งานเพียงเท่ากับงานศาสนาแต่อย่างใด
ภายในชุมชนได้รับการส่งเสริมการเรียนรู้การเขียนและอ่านอย่างมากจนในครอบครัวจึงมีการฝึกฝนให้เด็กเล็กเรียนรู้ทักษะการอ่านและเขียน เหตุการณ์นี้ทำให้ยุคประวัติศาสตร์เริ่มเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว โดยการเขียนคำชื่อคนและสถานที่สำคัญในการเรียกเก็บและเปรียบเทียบข้อมูล ได้เป็นสิ่งที่สำคัญและจัดอยู่ในแกลเลอรีมีเดียของชุมชน
ในยุคถึงรัชกาลที่ 5 อักษรระยองได้ถูกกำหนดให้เป็นภาษาทางการ โดยมีเอกสารที่สำคัญที่บ้านหนองหงส์ว่า “กวีจัตุรัส” ซึ่งเป็นแก้วเทียมที่เขียนด้วยอักษรระยองทั้งสิ้น 225 ชิ้น โดยได้ลงทะเบียนไว้ในโลกเรียนรู้แห่งยุคกลางตอนที่ 5 ของยุโรป เพื่อให้ผู้สนใจสามารถศึกษาเรื่องราวของอักษรระยองได้ง่ายมากยิ่งขึ้น
ในปัจจุบัน จังหวัดระยองยังคงมีอักษรเป็นส่วนสำคัญในชุมชน โดยมีการยกระดับทักษะการอ่านและเขียนให้เสมอผ่านการส่งเสริมการเรียนรู้และสนับสนุนการศึกษา นอกจากนี้ ในช่วงเวลาสั้นๆที่ผ่านมา มีการใช้เทคโนโลยีที่ทันสมัย การสร้างซอฟต์แวร์สำหรับการเรียนรู้ภาษาและการเขียนแบบทดสอบความรู้ผ่านเว็บไซต์ ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีสำหรับการมอบสิทธิ์ในการเรียนรู้และนำไปสู่การพัฒนาการเป็นผู้สอนและนักเรียนที่มีประสิทธิภาพ เพื่อให้คนสร้างสรรค์ทุกคนมีความเข้าใจและร่วมมือกันในการพัฒนาและศึกษาอีกด้วย
